Nişasta bakımından zengin, içerisinde belli bir miktar protein bulunan (%20 nişasta,%12 protein) bir besin kaynağıdır patates. Mutfaklarımızın vazgeçilemez, ana yiyeceklerinden birisidir. Her türlü yemeği yapılır. Patatesin haşlaması, kavurması, kızartması, gömmesi gibi bir sürü tüketim şekli vardır. Son yıllarda cipsi yapılarak farklı bir tüketim alışkanlığı haline gelmiştir. Bilhassa çocuklarımızın vaz geçemedikleri bir tüketim şeklidir patates cipsleri.
Yöremizin köy, kasabalarında, bazı modern ekmek fırınlarında yapılan ekmeklerin içerisine mutlaka patates katılarak farklı bir çeşni sağlanmaktadır. Patates ekmeğe yumuşaklık verir. Besleyici değerini artırır. Ekmeği uzun süre taze tutar. Yani bayatlamasını geciktirir.
İlimizi; patates üretimi açısından bir marka olma yolundadır. Başka illerin pazarlarında; Afyonkarahisar patatesi adı altında satışı yapılarak, diğer ilerde yetiştirilen patateslerden daha farklı lezzette sahip olduğunu kanıtlamıştır. İlimizin patatesinin farklılığı tüm insanlar tarafından kabul görmüştür. İlimizin Şuhut, Sandıklı ilçeleri başta olmak üzere çoğu ilçemizde ekonomik anlamda üretimi yapılarak aile bütçelerine büyük katkılar sağlamaktadır.
Yukarıda anlatılanlardan şu sonucu çıkarıyoruz: Patates insan beslenmesi açısından vazgeçilemez, ekonomik değeri yüksek, bilhassa ilimiz tarım alanlarının büyük bir kısmını sahip olan, çiftçilerimize büyük gelir sağlayan önemli bir bitkidir.
Ama son yıllarda bir hastalık yüzünden patates ekili sahalarımız tehdit altındadır. 2003 Yılında Nevşehir, Niğde gibi bazı illerimizde kendini gösteren patates siğil hastalığı yurdumuzdaki tüm patates ekili sahaları tehdit etmektedir. % 70-80 lere varan zararlar vermektedir. Hastalığa bulaşık sahalar karantinaya tabi tutulmaktadır. Hastalık etmeni bulaştığı sahalarda yıllarca kalarak zararını devam ettirmektedir. Bulaşık sahalarda artık uzun yıllar patates üretimi yapılamamaktadır. Bulaşıklı sahalarda üretim yasal olarak da yasaktır.
Hastalık, patatesin genellikle toprak altı kısımlarında görülür. Toprak altı belirtileri yumru, stolon, gövdenin toprakla birleştiği yerlerde meydana gelen karnabaharı andıran bezelye büyüklüğünden yumruk büyüklüğüne kadar değişen büyüklüklerde pürüzlü siğiller şeklindedir. Bu siğiller ilk oluştuğunda yeşilimsi renkli olur.; zamanla esmerleşir, siyaha dönüşür, çürümeye başlar.Köklerde ise siğil oluşumu yoktur.Sonuç olarak çok tehlikeli,büyük verim kayıplarına neden olan,20-30 yıl yayıldığı yerde kendini gösteren,patates ekili sahalarda büyük zararlara yol açan patates siğil hastalığını çok önemsememiz gerekmektedir.
İlaçlı bir mücadelesi yoktur. Hastalıklı bölgelerden alınan tohumlarla bulaşır. Hastalığın etmeni bir spordur. Toprağa bulaşan sporlar çeşitli toprak hareketleri, tohum hareketleriyle kolayca bulaşarak patates ekili sahalara bulaşma riski oluşturur.
Onun için; Rastgele yerlerden tohum almamalıyız. Bir tarlada en küçük bir siğil hastalığı gözükmesi demek; o tarlanın bulaşık saha olarak kabul edilmesi demektir. Yani o sahanın patates ekimine kapanması demektir. Bunun anlamı kendi patatesimizi bile yetiştirememektir. Başka yerlerden satın almak demektir. Çok dikkat edilmesi gereken bir hastalıktır. Hastalığın yayılmasını önlemek amacıyla; ticari amaçla patates üretimi artık izne tabidir. 29.04.2009 Tarih ve 27214 Sayılı Resmi gazetedeki yönetmeliğe göre ticari amaçlı üretim yapmak isteyenler İl ve İlçe Tarım Müdürlüklerinden izin almadan patates üretimi yapamamaktadırlar.
Sonuç olarak; Patates Siğil Hastalığı (synchtrium endobioti) çok tehlikeli bir hastalıktır. Patates üreticilerinin en dikkat etmeleri gereken bir hastalıktır. Tedbirli davranılmazsa büyük ekonomik kayıplara neden olabilir. Tüm patates üreticilerinin dikkat etmesi gereken, patates üretimi açısından hayati bir hastalık olduğu hiç unutulmamalıdır.
Herkese saygılar…
0 yorum:
Yorum Gönder